Ngành phụ tùng xe hơi châu Âu đang trải qua một cuộc khủng hoảng nhân sự nghiêm trọng với hơn 86.000 lao động bị sa thải chỉ trong vòng 5 năm. Làn sóng cắt giảm này vượt xa mọi giai đoạn khó khăn trước đây, gây ra những ảnh hưởng sâu rộng đến cả nền kinh tế và chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu, làm nổi bật một cuộc khủng hoảng mang tính chọn lọc sinh tồn – “kiểu Darwin”.
Khủng hoảng lao động trong ngành phụ tùng ô tô Châu Âu
Trong những năm qua, ngành phụ tùng ô tô tại châu Âu đã phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn về việc duy trì nguồn nhân lực. Việc sa thải hàng loạt lao động không chỉ làm rung chuyển các doanh nghiệp mà còn đặt ra câu hỏi về sự bền vững của toàn bộ hệ thống sản xuất linh kiện phục vụ cho ngành công nghiệp ô tô khu vực này. Sự thay đổi nhanh chóng trong nhu cầu thị trường cùng với những khó khăn từ môi trường kinh tế đã tạo nên một áp lực chưa từng thấy lên lực lượng lao động.
Tổng quan về tình trạng sa thải trong ngành phụ tùng ô tô Châu Âu
Tình hình sa thải lao động nghiêm trọng sau đại dịch
Sau đại dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực phụ tùng ô tô chứng kiến sự giảm sút mạnh về đơn hàng và tài chính, buộc phải thực hiện các đợt cắt giảm nhân sự quy mô lớn để duy trì hoạt động. Tình trạng này không chỉ diễn ra ở các công ty nhỏ mà còn bao phủ cả những tập đoàn đa quốc gia lớn, khiến thị trường lao động trở nên bất ổn và nhiều chuyên gia lo ngại về tương lai phát triển của ngành.
Quy mô và tác động của làn sóng cắt giảm việc làm
Với con số hơn 86.000 người bị mất việc trong vòng 5 năm, ngành phụ tùng xe hơi châu Âu đang phải chịu một cú sốc lớn. Làn sóng cắt giảm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người lao động mà còn kéo theo hệ quả lan rộng như sự thiếu hụt kỹ năng chuyên môn trên thị trường, giảm sức mua và làm suy yếu khả năng cạnh tranh của ngành trên bản đồ toàn cầu.
Vai trò của Đức trong cuộc khủng hoảng lao động
Là trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu, Đức có ảnh hưởng rất lớn đến xu hướng việc làm trong ngành phụ tùng xe hơi. Các nhà máy và nhà cung cấp tại Đức cũng phải cắt giảm đáng kể nhân sự nhằm thích ứng với biến đổi thị trường và yêu cầu mới từ công nghệ hiện đại. Từ đó, tác động lan rộng sang nhiều quốc gia láng giềng khi chuỗi cung ứng liên kết chặt chẽ, làm trầm trọng hóa tình trạng thất nghiệp trong khu vực.
Nguyên nhân chính dẫn đến cuộc khủng hoảng ‘kiểu Darwin’
Cuộc khủng hoảng nhân sự và cắt giảm quy mô sản xuất không phải tự nhiên mà xảy ra. Có nhiều yếu tố tác động đồng thời khiến ngành phụ tùng xe hơi châu Âu bước vào giai đoạn biến đổi mạnh mẽ và đau đớn để tồn tại. Áp lực chuyển đổi công nghệ, chi phí tăng cao, cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ nước ngoài cùng những rối ren trong chuỗi cung ứng đã tạo thành một vòng xoáy khó thoát.
Áp lực chuyển đổi công nghệ và xe điện
Sự lên ngôi của xe điện đòi hỏi các nhà sản xuất linh kiện phải thay đổi hoàn toàn cách thức vận hành cũng như sản phẩm cung cấp. Những thiết bị truyền thống vốn phổ biến cho xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch dần trở nên lỗi thời, buộc các doanh nghiệp phải đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu phát triển công nghệ mới hoặc đối mặt với nguy cơ bị loại bỏ khỏi thị trường.
Chi phí sản xuất tăng cao và ảnh hưởng từ xung đột địa chính trị
Tăng giá nguyên vật liệu và năng lượng cùng với căng thẳng địa chính trị tại các vùng chiến lược khiến chi phí sản xuất leo thang nhanh chóng. Điều này tác động trực tiếp tới lợi nhuận của doanh nghiệp cũng như khả năng duy trì đội ngũ nhân sự lớn, thúc đẩy quá trình tái cấu trúc và sa thải lao động gia tăng.
Cạnh tranh gay gắt từ các nhà cung cấp châu Á, đặc biệt Trung Quốc
Những đối thủ đến từ khu vực châu Á đang tận dụng lợi thế chi phí thấp và dây chuyền sản xuất hiện đại để chiếm lĩnh thị phần linh kiện ô tô toàn cầu. Sự cạnh tranh quyết liệt này đã đẩy nhiều nhà cung cấp châu Âu vào thế khó khăn khi không thể cạnh tranh về giá cũng như quy mô sản xuất, buộc họ phải thu hẹp quy mô hoặc rút lui khỏi thị trường.
Sự lệ thuộc vào chuỗi cung ứng công nghệ và sự cố Nexperia
Ngành phụ tùng xe hơi châu Âu còn gặp khó khăn do sự lệ thuộc nặng nề vào chuỗi cung ứng công nghệ điện tử phức tạp, điển hình là sự cố đình trệ tại nhà máy Nexperia – một trong những nhà cung cấp chip quan trọng. Sự gián đoạn này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ sản xuất và kế hoạch kinh doanh của nhiều doanh nghiệp.
Hệ quả và những biểu hiện cụ thể của cuộc khủng hoảng
Khủng hoảng lao động kéo theo những hệ lụy rõ nét trên toàn ngành phụ tùng xe hơi tại châu Âu. Không chỉ đóng cửa nhiều nhà máy hay thu hẹp quy mô hoạt động, mà còn tạo ra sự mất cân bằng nghiêm trọng giữa hai dòng xe điện và xe sử dụng động cơ đốt trong. Doanh thu giảm sút nhưng ngược lại áp lực đầu tư vào công nghệ mới lại tăng cao khiến doanh nghiệp đứng trước thử thách kép đầy cam go.
Các nhà máy đóng cửa và giảm quy mô sản xuất tại châu Âu
Đóng cửa nhà máy và cắt giảm quy mô hoạt động của các doanh nghiệp lớn
Nhiều cơ sở sản xuất lâu đời được xem là trụ cột trong mạng lưới cung ứng linh kiện đã phải đối mặt với việc đóng cửa hoặc hạn chế công suất hoạt động do hiệu quả kinh tế không còn đảm bảo. Việc này gây ra cú sốc cho cộng đồng lao động địa phương cũng như làm gián đoạn chuỗi cung ứng trên diện rộng.
Sự mất cân bằng trong thị trường xe điện và xe động cơ đốt trong
Khi nhu cầu chuyển hướng mạnh sang xe điện nhưng cơ sở hạ tầng cùng nguồn cung chưa đủ mạnh mẽ thì thị trường truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng nhưng ngày càng co lại. Sự mất cân bằng này dẫn tới những khó khăn về dự báo sản lượng linh kiện cần thiết và gây ra sự bất ổn cho các nhà sản xuất.
Tác động kép: doanh thu giảm, đầu tư công nghệ mới tăng mạnh
Doanh thu sụt giảm đặt ra áp lực tài chính lên doanh nghiệp vừa phải tiết kiệm chi phí vừa cần đầu tư để bắt kịp xu hướng phát triển xanh – sạch của ngành ô tô hiện đại. Cuộc đấu tranh cân bằng giữa chi phí và đổi mới khiến nhiều nhà cung cấp đứng trước lựa chọn đau đớn là thu hẹp hoạt động hoặc thay đổi hoàn toàn mô hình kinh doanh.
Các yếu tố bên ngoài thúc đẩy khủng hoảng ngành phụ tùng ô tô châu Âu
Ngoài những nguyên nhân nội tại, ngành phụ tùng ô tô châu Âu còn bị tác động tiêu cực bởi nhiều yếu tố bên ngoài như sức ép từ đối thủ nước ngoài, chi phí vận hành ngày càng lớn cùng những hạn chế về hạ tầng hỗ trợ cho phát triển dòng xe tương lai. Những điều này góp phần làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng nhân sự cũng như khả năng cạnh tranh của toàn ngành.
Làn sóng cạnh tranh từ Trung Quốc và áp lực giá linh kiện nhập khẩu
Trung Quốc đang mở rộng mạnh mẽ mạng lưới sản xuất linh kiện với giá thành rất cạnh tranh khiến các nhà cung cấp châu Âu phải chịu áp lực rất lớn để giữ chân khách hàng nội địa cũng như quốc tế. Giá linh kiện nhập khẩu rẻ hơn đã dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp địa phương mất thị phần đáng kể.
Giá năng lượng tăng cao và chi phí lao động tại Châu Âu
Chi phí vận hành ở mức cao do giá năng lượng leo thang liên tục cùng mức lương tối thiểu ngày càng được cải thiện tạo nên áp lực kép cho các nhà máy tại châu Âu. Đây là một trở ngại lớn khi so sánh với các đối thủ nước ngoài có mức chi phí thấp hơn đáng kể.
Sự chậm trễ trong phát triển hạ tầng xe điện và ảnh hưởng đến nhu cầu thị trường
“Đầu tư hạ tầng cho xe điện chưa theo kịp tốc độ thay đổi thị hiếu người tiêu dùng đã dẫn đến sự dao động trong nhu cầu linh kiện dành cho dòng xe thân thiện môi trường này. Điều đó khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi lập kế hoạch sản xuất dài hạn, đồng thời tạo ra khoảng trống về nguồn cung trên thị trường.”
“Elevate 2028” – Giải pháp tái cấu trúc của các doanh nghiệp lớn
“Trước tình hình bấp bênh ngày càng nghiêm trọng, nhiều tập đoàn hàng đầu ngành phụ tùng ô tô tại châu Âu đã đề ra kế hoạch tái cấu trúc mang tên “Elevate 2028″ nhằm mục tiêu thích ứng với xu thế mới, nâng cao hiệu quả hoạt động đồng thời giữ vững vị thế cạnh tranh trên bản đồ toàn cầu.”
Chiến lược tái cấu trúc ngành phụ tùng ô tô tại Châu Âu
Mục tiêu và chiến lược chính của kế hoạch tái cơ cấu
“Kế hoạch “Elevate 2028″ tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình sản xuất thông qua ứng dụng công nghệ số hóa tiên tiến, đa dạng hóa danh mục sản phẩm phù hợp với hướng phát triển xanh bền vững đồng thời tái cấu trúc bộ máy quản lý nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh tổng thể.”
Tác động đến việc làm tại châu Âu và các thị trường nước ngoài
“Dù kỳ vọng sẽ tạo ra nền móng vững chắc cho tương lai, kế hoạch cũng đồng nghĩa với việc sẽ tiếp tục có những điều chỉnh về lực lượng lao động nhằm phù hợp với định hướng mới, bao gồm cả việc di dời một số hoạt động sang các thị trường có chi phí thấp hơn nhằm tăng sức cạnh tranh.”
“Phản ứng của thị trường tài chính và nhà đầu tư với kế hoạch này”
“Thông tin về “Elevate 2028″ nhận được phản hồi tích cực từ giới đầu tư nhờ vào mục tiêu rõ ràng và chiến lược bài bản giúp tạo niềm tin vào khả năng hồi phục lâu dài của ngành phụ tùng ô tô khu vực Châu Âu mặc dù vẫn còn rất nhiều thử thách phía trước.”
Vai trò chính sách và tương lai ngành phụ tùng xe hơi châu Âu
“Giữa bối cảnh đầy biến động hiện nay, vai trò của chính sách hỗ trợ từ Chính phủ cũng như Liên minh Châu Âu trở nên hết sức quan trọng để giúp ngành vượt qua khó khăn trước mắt cũng như định hướng phát triển lâu dài theo hướng bền vững hơn.”
Chi phí sản xuất tăng cao là một trong những nguyên nhân chính khiến ngành chịu áp lực nặng nề
“Yêu cầu hỗ trợ từ Chính phủ và Liên minh Châu Âu”
“Ngành mong muốn nhận được nhiều hơn nữa các gói hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế cũng như chính sách đào tạo nâng cao kỹ năng nhằm giúp người lao động thích nghi nhanh chóng với môi trường công nghệ mới đồng thời giúp doanh nghiệp có thể duy trì sức cạnh tranh trên phạm vi quốc tế.”
“Nhu cầu điều chỉnh mục tiêu môi trường và quy định nội địa hóa sản xuất”
“Việc cân bằng giữa yêu cầu bảo vệ môi trường nghiêm ngặt cùng khả năng đáp ứng nhu cầu thực tế của thị trường yêu cầu phải có sự điều chỉnh hợp lý nhằm tránh gây áp lực quá mức lên các doanh nghiệp địa phương, đồng thời thúc đẩy quá trình nội địa hóa để gia tăng tính chủ động cho chuỗi cung ứng.”
“Kịch bản phát triển bền vững hoặc biến mất khỏi bản đồ sản xuất toàn cầu”
“Tương lai của ngành phụ tùng ô tô châu Âu sẽ nằm trong tay quyết định về chiến lược đổi mới sáng tạo kết hợp cùng hỗ trợ chính sách phù hợp. Nếu thành công, đây sẽ là điểm sáng tạo ra năng lực cạnh tranh lâu dài; nếu không kịp thích nghi thì nguy cơ đánh mất vị trí dẫn đầu trên bản đồ sản xuất thế giới sẽ rất dễ xảy ra.”
Kết luận về cuộc khủng hoảng lao động ngành phụ tùng xe hơi Châu Âu
Cuộc khủng hoảng sa thải hơn 86.000 lao động trong vòng 5 năm vừa qua đang đặt ngành phụ tùng xe hơi châu Âu trước thử thách chưa từng có mang tên “kiểu Darwin”, khi chỉ những đơn vị biết đổi mới sáng tạo mới có thể tồn tại được. Làn sóng cắt giảm vượt xa mọi giai đoạn khó khăn trước đây buộc tất cả phải nhìn nhận lại chiến lược phát triển lâu dài lấy con người làm trung tâm kết hợp với sự hỗ trợ tích cực từ chính sách nhằm xây dựng một nền công nghiệp bền vững hơn cho tương lai.
